Mobil vinçler, inşaat, lojistik, enerji ve endüstriyel tesislerde kullanılan en önemli kaldırma makinelerinden biridir. Bu sistemlerde güvenli kaldırma için en kritik bileşenlerden biri çelik halat ve onun uç bağlantısı olan soketleme sistemidir. Peki, mobil vinç soketleme nedir? Nasıl yapılır? Hangi güvenlik standartlarına uymalıdır? Tüm bu sorulara bu yazıda yanıt bulacaksınız.
Soketleme Nedir? Ne İşe Yarar?
Soketleme nedir?
Soketleme, çelik halatın ucuna özel bir aparat (soket) takılarak sabitlenmesi işlemidir. Bu işlem, halatın vinç kancasına veya ekipmanına güvenli bir şekilde bağlanmasını sağlar.
Neden soketleme yapılır?
- Yükün halata dengeli dağılması için
- Halat ucunun sabitlenmesi için
- Kanca, tambur veya makara bağlantılarında güvenlik için
- Vidalı bağlantılara alternatif olarak daha sağlam bir çözüm sunmak için
Mobil vinçlerde neden soketleme zorunludur?
Çünkü kaldırılan yüklerin tonajı yüksektir ve bağlantı noktasındaki en küçük zayıflık ciddi kazalara neden olabilir.
Mobil Vinçlerde Kullanılan Soket Türleri
Mobil vinçlerde kullanılan başlıca soket türleri şunlardır:
| Soket Türü | Özellikleri | Kullanım Alanı |
| Döküm Soket | Halat ucu içine reçine dökülerek sabitlenir | Sabit kaldırma sistemleri |
| Presli Soket | Pres makineleri ile sıkıştırılarak uygulanır | Mobil vinçlerde yaygın |
| Vidalı Soket | Halat ucu vidalı sistemle sabitlenir | Ayarlanabilir sistemlerde |
| Konik Soket | Halat ucu konik yapıya geçirilir | Yüksek çekme kapasitesi gereken işler |
Mobil Vinç Soketleme Nasıl Yapılır?
Soketleme işlemi adım adım nasıldır?
- Halatın Ucunun Hazırlanması
- Tel uçları kesilir, açılır
- Uç temizlenir, gres ya da kirlilik arındırılır
- Soketin Yerleştirilmesi
- Halat, soket içine yerleştirilir
- Halatın uçları soket konisine tam oturmalıdır
- Soketin Sabitlenmesi
- Döküm işlemi için reçine ya da çinko uygulanır
- Presleme işlemi için yüksek tonajlı pres kullanılır
- Soğuma ve Kuruma Süresi
- Reçine soketlerde 20°C’de ortalama 30-60 dakika kuruma beklenir
- Kontrol ve Test
- Görsel ve çekme testleri uygulanır
- Tel kopması, gevşeme, boşluk kontrol edilir
Mobil Vinçlerde Hangi Halatlar Soketlenebilir?
Her halat soketlenebilir mi?
Hayır. Soketleme için:
- Halatın iç yapısı düzgün olmalı (örn: IWRC)
- Halat yeni veya iyi durumda olmalı
- Eski, yıpranmış ya da paslanmış halatlar soketlenmemelidir
Mobil vinçlerde en çok hangi halat kullanılır?
- 6×36 WS + IWRC: Yüksek esneklik ve çekme dayanımı sunar
- Compacted (sıkıştırılmış) halat: Daha yüksek mukavemet için
Soketleme Ne Kadar Güvenlidir?
Soket kopar mı?
Kaliteli ve standartlara uygun yapılan bir soketleme işlemi, halatın çekme kapasitesinin %90-100’üne kadar güvenle çalışır.
Hangi standartlar dikkate alınmalı?
- EN 13411-4
- ISO 8539
- ASME B30.9
- DNV GL sertifikaları (denizcilik sektörü için)
Her soket aynı mı?
Hayır. Üretici markası, malzeme kalitesi, işçilik ve kullanılan reçine gibi unsurlar sonucu etkiler.
Soketleme ve Presleme Arasındaki Farklar
| Kriter | Soketleme (Döküm) | Presleme (Mekanik) |
| Uygulama Süresi | Daha uzun | Daha kısa |
| Esneklik | Daha az | Daha yüksek |
| Uygulama Alanı | Sabit vinç, kule vinç | Mobil vinç, seyyar uygulama |
| Maliyet | Görece yüksek | Orta düzey |
Mobil vinçlerde neden genelde presleme tercih edilir?
- Daha hızlı montaj
- Saha şartlarında kolay uygulama
- Yüksek tonajlı pres makineleriyle güvenli sıkıştırma
Mobil Vinç Soketleme Fiyatları
Soketleme işlemi ne kadara mal olur? Fiyatlar:
- Halat çapına
- Soket türüne
- Uygulama yöntemine
- Kullanılan malzeme markasına bağlı olarak değişir.
Örnek Fiyat Aralıkları (2024) (KDV Hariç, bilgilendirme amaçlıdır)
| Halat Çapı | Soket Türü | Ortalama Fiyat (TL/adet) |
| 16 mm | Presli | 750 – 1.200 TL |
| 20 mm | Döküm | 1.200 – 1.800 TL |
| 24 mm | Vidalı | 1.500 – 2.200 TL |
İşçilik dahil mi?
Bazı firmalarda dahilken, bazılarında ekstra ücret alınabilir. Teklif alırken bu mutlaka sorulmalıdır.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
Soketleme işlemi her halat için geçerli mi?
Hayır. Yalnızca uygun yapıdaki çelik halatlar soketlenmelidir.
Döküm soket mi, pres soket mi daha güvenli?
Her ikisi de doğru uygulandığında güvenlidir. Ancak presleme saha uygulamaları için daha pratiktir.
Soket ne sıklıkla kontrol edilmeli?
Her vardiya öncesi görsel kontrol yapılmalı, 6 ayda bir detaylı bakım yapılmalıdır.
Soketli halat kaç ton çeker?
Halatın çapı ve yapısına göre değişmekle birlikte, 20 mm IWRC halat yaklaşık 18-20 ton çekebilir.
Soket değiştirmek zor mu?
Eğer presleme ekipmanı yoksa saha dışında yapılmalıdır. Döküm soket değişimi ise saha şartlarında zordur.
Yeni Doğan Çelik Halat soketleme hizmeti veriyor mu?
Evet. Mobil vinç halatları için hem halat üretimi hem de sahada presleme hizmeti sunuyoruz.
Sonuç: Güvenli Kaldırma için Soketleme Hayati Önemdedir
Mobil vinçlerde yapılan her kaldırma işlemi, sadece operatör değil; çevredeki herkesin can güvenliğini ilgilendirir. Halatın kancaya doğru şekilde bağlanması ve yükü güvenle taşıması için soketleme işlemi profesyonelce yapılmalıdır.
Yeni Doğan Çelik Halat olarak; soketleme, presleme, özel halat üretimi ve yerinde hizmet ile mobil vinç projelerinize uçtan uca destek veriyoruz.